Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Đi Tàu Điện Ngầm Ở Nhật Bản Cho Người Mới

Hệ thống tàu điện ngầm ở Nhật Bản được xem là một trong những mạng lưới giao thông công cộng hiệu quả nhất thế giới. Tuy nhiên, với hệ thống tàu chằng chịt, các tuyến đường phức tạp và quy tắc nghiêm ngặt, việc làm quen với cách đi tàu điện ngầm ở Nhật có thể là một thử thách đối với người mới. Trong bài viết này, bạn sẽ được hướng dẫn toàn diện từ cách mua vé tàu điện ngầm ở Nhật, giá vé tàu điện ngầm ở Nhật, đến cách đi tàu điện ngầm ở Nhật Bản một cách dễ hiểu và chi tiết nhất.

Giới thiệu về tàu điện ngầm Nhật Bản

Hệ thống tàu điện ngầm ở Nhật Bản là niềm tự hào của người dân xứ Phù Tang với đặc trưng là sự đúng giờ, sạch sẽ và hiệu quả. Được xây dựng từ những năm 1920, hệ thống này hiện đã phát triển thành mạng lưới giao thông chính phục vụ hàng triệu hành khách mỗi ngày.

Tàu điện ngầm Nhật Bản (地下鉄 – chikatetsu) không chỉ là phương tiện di chuyển mà còn là biểu tượng văn hóa của đất nước này. Mỗi ngày, hàng triệu người dân bản địa và du khách quốc tế sử dụng tàu điện ngầm để đi học, đi làm và tham quan. Khi tìm hiểu cách đi tàu điện ngầm ở Nhật Bản, bạn sẽ thấy rằng mọi thứ đều được tổ chức một cách khoa học và hệ thống. Từ biển báo, bản đồ đến thông báo đều có phiên bản tiếng Anh, giúp du khách nước ngoài dễ dàng sử dụng.

Các loại tàu điện ngầm

Khi tìm hiểu về cách đi tàu điện ngầm ở Nhật, điều quan trọng là hiểu rõ về các loại tàu khác nhau. Tại Nhật Bản, tàu điện ngầm được phân loại chủ yếu dựa trên tốc độ và số lượng điểm dừng.

Tàu thường (Local – 普通電車)

Đây là loại tàu cơ bản và phổ biến nhất. Tàu dừng lại ở tất cả các ga trên tuyến, phù hợp với những ai không vội vàng, cần đến các điểm dừng nhỏ hoặc lần đầu làm quen với hệ thống tàu.

• Ưu điểm: dễ đi, không lo lỡ ga.
  
• Nhược điểm: tốc độ chậm hơn vì dừng nhiều.

Nếu bạn mới tìm hiểu cách đi tàu điện ngầm ở Nhật Bản, nên bắt đầu với loại tàu này để làm quen trước.

Tàu nhanh (Rapid – 快速電車)

Loại tàu này bỏ qua một số ga nhỏ và chỉ dừng ở các ga trung bình và lớn. Tốc độ nhanh hơn tàu thường, phù hợp với người đi làm hoặc cần di chuyển giữa các khu vực chính.

• Ưu điểm: tiết kiệm thời gian.
  
• Nhược điểm: dễ bị lỡ ga nếu không chú ý.

Khi chọn tàu rapid, bạn nên nhìn kỹ bảng đèn led hoặc màn hình hiển thị trên tàu để biết những ga nào tàu sẽ dừng.

Tàu tốc hành (Express – 急行電車)

Đây là loại tàu có tốc độ cao hơn Rapid, bỏ qua nhiều ga hơn nữa. Tuyến tàu này chủ yếu phục vụ cho người đi xa, từ ngoại ô vào trung tâm thành phố hoặc giữa các điểm du lịch lớn.

• Ưu điểm: di chuyển nhanh giữa các điểm lớn.
  
• Nhược điểm: không phù hợp nếu bạn cần đến những ga nhỏ.

Tàu siêu tốc hành (Limited Express – 特急電車)

Loại tàu cao cấp, chỉ dừng ở một vài ga chính, thường yêu cầu mua vé phụ hoặc đặt chỗ trước (ngoại lệ: một số tuyến nội thành cho phép đi bằng thẻ IC mà không cần trả thêm).

• Ưu điểm: cực kỳ nhanh, ghế ngồi thoải mái.
  
• Nhược điểm: giá cao hơn, phải biết trước ga dừng.

Limited Express là lựa chọn lý tưởng khi bạn đi từ Tokyo đến sân bay Narita hoặc từ Osaka đến Kyoto nếu muốn tiết kiệm thời gian.

Các hạng ghế trên tàu điện ngầm

Tại Nhật Bản, hệ thống tàu điện không chỉ đa dạng về tuyến mà còn được chia theo hạng ghế để đáp ứng nhu cầu của hành khách. Tùy thuộc vào loại tàu bạn chọn, sẽ có các lựa chọn ghế khác nhau, chủ yếu gồm hai hạng chính:

Ghế không đặt trước

Đây là loại phổ biến nhất, có mặt trên hầu hết các loại tàu như Subway, Local train, Express và nhiều tuyến Limited Express. Khi sử dụng loại ghế này, bạn không cần (và cũng không thể) đặt chỗ trước. Vé tàu được mua như thông thường, và khi lên tàu, bạn chọn chỗ còn trống để ngồi.

Tuy nhiên, vì không có sự đảm bảo về chỗ ngồi, nên vào giờ cao điểm hoặc dịp lễ, bạn có thể phải đứng suốt hành trình, kể cả trên các chuyến dài như Shinkansen kéo dài từ 2 đến 3 tiếng. Dù vậy, thường thì sau một vài ga, sẽ có người xuống và bạn có thể ngồi. Loại ghế này phù hợp với những ai linh hoạt về thời gian, không ngại đứng và muốn tiết kiệm chi phí.

Ghế đặt trước – Shitei-seki (指定席)

Đây là lựa chọn dành cho những ai muốn đảm bảo có chỗ ngồi cố định và không phải lo chen chúc khi tàu đông. Ghế đặt trước thường có trên các chuyến Shinkansen, tàu đường dài, và một số tuyến Limited Express đặc biệt.

Khi chọn loại này, bạn có thể đặt chỗ qua máy bán vé tự động, ứng dụng hoặc tại quầy vé ở nhà ga. Một ưu điểm lớn là bạn được chọn chỗ ngồi theo ý muốn (gần cửa sổ, gần lối đi, gần toa đầu/cuối…), giúp hành trình dễ chịu và chủ động hơn, nhất là khi di chuyển cùng gia đình, trẻ nhỏ hoặc mang theo hành lý lớn.

Tuy chi phí có thể cao hơn một chút so với vé không đặt trước, nhưng đổi lại là sự an tâm và tiện nghi – điều đặc biệt đáng giá với những chặng đường dài.

Có bao nhiêu loại vé đi tàu điện ngầm

Khi tìm hiểu cách đi tàu điện ngầm ở Nhật, việc nắm rõ các loại vé là rất quan trọng. Hệ thống vé tàu điện ngầm ở Nhật Bản khá đa dạng, phù hợp với nhiều nhu cầu di chuyển khác nhau:

• Vé một lượt (片道切符 – Katamichi Kippu): Vé sử dụng cho một chuyến đi duy nhất, giá vé phụ thuộc vào quãng đường di chuyển.
• Vé khứ hồi (往復切符 – Ōfuku Kippu): Tiết kiệm hơn một chút so với mua hai vé một lượt.
• Vé ngày (一日乗車券 – Ichinichi Jōshaken): Cho phép đi không giới hạn số lượt trong một ngày trên các tuyến thuộc một công ty vận hành.
• Vé đi nhiều ngày: Có nhiều loại khác nhau tùy thuộc vào từng khu vực và công ty vận hành.
• Thẻ IC (交通系ICカード): Như Suica, PASMO, ICOCA – thẻ thông minh nạp tiền trước, tiện lợi nhất cho du khách.
• Japan Rail Pass (JR Pass): Dành cho khách du lịch, cho phép đi không giới hạn trên các tuyến JR trong thời gian nhất định.

Hệ thống tàu điện ngầm Nhật Bản

Hệ thống tàu điện ngầm ở Nhật Bản được điều hành bởi nhiều công ty khác nhau, mỗi công ty quản lý các tuyến riêng với màu sắc và ký hiệu phân biệt.

Ở Tokyo, hai công ty chính vận hành tàu điện ngầm là Tokyo Metro (9 tuyến) và Toei Subway (4 tuyến). Tương tự, ở Osaka có Osaka Metro và các tuyến JR. Kyoto, Nagoya, Fukuoka, Sapporo và Sendai cũng có hệ thống tàu điện ngầm riêng.

Mỗi tuyến tàu được đánh dấu bằng một màu sắc và ký hiệu riêng, giúp dễ dàng định hướng ngay cả khi không biết tiếng Nhật. Khi nghiên cứu cách đi tàu điện ngầm ở Nhật, bạn sẽ thấy các biển báo, bản đồ và thông báo đều được thiết kế trực quan, với thông tin bằng cả tiếng Nhật và tiếng Anh.

Cách mua vé tàu điện ngầm ở Nhật

Để hiểu rõ cách đi tàu điện ngầm ở Nhật, trước tiên bạn cần biết cách mua vé tàu điện ngầm ở Nhật một cách chính xác và thuận tiện nhất. Có ba hình thức mua vé phổ biến:

Mua vé tại quầy

Tại các ga lớn, bạn có thể mua vé trực tiếp tại quầy bán vé có nhân viên phục vụ. Đây là lựa chọn tốt nếu bạn cần hỏi thông tin hoặc không chắc chắn về lộ trình. Nhân viên Nhật Bản thường rất nhiệt tình giúp đỡ, mặc dù có thể có rào cản ngôn ngữ.

Để mua vé, bạn chỉ cần cho nhân viên biết điểm đến của mình, họ sẽ tính toán giá vé chính xác. Nếu muốn mua các loại vé đặc biệt như vé ngày hay thẻ IC, bạn cũng có thể yêu cầu tại đây.

Mua vé tự động

Cách mua vé tàu điện ngầm ở Nhật phổ biến nhất là sử dụng máy bán vé tự động có ở mọi ga. Máy bán vé có giao diện đa ngôn ngữ, bao gồm tiếng Anh, giúp du khách dễ dàng sử dụng.

Quy trình mua vé tự động gồm các bước:

• Xác định điểm đến và tra cứu giá vé trên bản đồ đặt trên hoặc gần máy bán vé
• Chọn ngôn ngữ hiển thị trên màn hình (thường có nút “English”)
• Chọn số lượng vé và loại vé (một lượt, khứ hồi hoặc vé ngày)
• Đặt tiền vào máy (máy nhận cả tiền xu và tiền giấy, một số máy còn chấp nhận thẻ tín dụng)
• Nhận vé và tiền thối (nếu có)

Dùng thẻ IC

Cách thuận tiện nhất để di chuyển bằng tàu điện ngầm ở Nhật là sử dụng thẻ IC như Suica (JR East), PASMO (các công ty tư nhân ở Tokyo), ICOCA (khu vực Osaka), và các loại thẻ khác. Đây là thẻ thông minh nạp tiền trước, cho phép bạn chỉ cần quẹt thẻ khi vào và ra ga mà không cần mua vé riêng cho mỗi chuyến.

Để sử dụng thẻ IC:

• Mua thẻ tại máy bán vé tự động hoặc quầy dịch vụ (có phí phát hành khoảng 500 yên)
• Nạp tiền vào thẻ (có thể nạp từ 1,000 đến 20,000 yên)
• Quẹt thẻ khi đi qua cổng soát vé

Thẻ IC không chỉ dùng cho tàu điện ngầm mà còn cho xe buýt, cửa hàng tiện lợi và nhiều dịch vụ khác, giúp du khách tiết kiệm thời gian và dễ dàng hơn khi tìm hiểu cách đi tàu điện ngầm ở Nhật.

Giá vé tàu điện ngầm ở Nhật

Giá vé tàu điện ngầm ở Nhật thay đổi tùy theo quãng đường di chuyển và công ty vận hành. Nhìn chung, giá vé dao động từ 170 yên (khoảng 35.000 VNĐ) cho chặng ngắn nhất đến 300-500 yên (khoảng 60.000-100.000 VNĐ) cho các chặng dài hơn trong nội thành.

Tại Tokyo, giá vé tàu điện ngầm Tokyo Metro bắt đầu từ 170 yên cho 6km đầu tiên và tăng dần theo quãng đường. Tương tự, ở Osaka, giá vé Osaka Metro bắt đầu từ 180 yên.

Nếu bạn dự định di chuyển nhiều trong một ngày, vé ngày có thể tiết kiệm hơn. Ví dụ, vé ngày Tokyo Metro có giá khoảng 600 yên, cho phép đi không giới hạn trên các tuyến Tokyo Metro trong 24 giờ.

Hướng dẫn chi tiết cách đi tàu điện ngầm ở Nhật Bản

Sau khi đã hiểu rõ về hệ thống tàu điện ngầm và các loại vé, bây giờ chúng ta sẽ đi vào hướng dẫn cụ thể về cách đi tàu điện ngầm ở Nhật Bản từng bước một.

Xác định tuyến tàu

Bước đầu tiên khi tìm hiểu cách đi tàu điện ngầm ở Nhật Bản là xác định tuyến tàu cần đi. Bạn có thể sử dụng bản đồ tại ga hoặc các ứng dụng trên điện thoại như Google Maps, Japan Transit Planner, Navitime, hay Tokyo Subway Navigation. Ngoài ra bạn hoàn toàn có thể hỏi nhân viên làm tại ga tàu để được giúp đỡ nhanh chóng nhất.

Khi xác định tuyến, hãy chú ý đến một số vấn đề sau đây:

• Tên ga xuất phát và ga đích
• Màu sắc và số hiệu tuyến tàu cần đi
• Hướng di chuyển (thường được xác định bằng tên ga cuối cùng của tuyến)
• Thời gian di chuyển dự kiến và số lần chuyển tuyến

Mua vé hoặc sử dụng thẻ IC

Sau khi xác định tuyến tàu, bạn cần mua vé phù hợp hoặc sử dụng thẻ IC như đã hướng dẫn ở phần trên về cách mua vé tàu điện ngầm ở Nhật.

Nếu bạn không chắc chắn về giá vé, hãy mua vé với giá trị thấp nhất trước, sau đó có thể điều chỉnh giá vé tại máy “Fare Adjustment” gần cổng ra trước khi rời ga.

Quy tắc lên/xuống tàu

Khi đã có vé hoặc thẻ IC, hãy tìm đường đến sân ga. Các biển chỉ dẫn thường có màu sắc tương ứng với tuyến tàu và chỉ rõ hướng đi (theo tên ga cuối). Khi đến sân ga hãy ghi nhớ những quy tắc lên hoặc xuống tàu sau:

• Chú ý đến vạch đánh dấu vị trí cửa tàu trên sân ga
• Xếp hàng ngay ngắn tại các vạch này (người Nhật rất trật tự khi lên xuống tàu)
• Đợi hành khách xuống tàu hoàn toàn trước khi lên
• Không chen lấn, đặc biệt trong giờ cao điểm

Chuyển tuyến, đổi tàu

Một trong những thách thức lớn nhất khi tìm hiểu cách đi tàu điện ngầm ở Nhật Bản là việc chuyển tuyến. Các ga trung chuyển thường rất lớn và có nhiều lối đi phức tạp. Để chuyển tuyến hiệu quả bạn cần:

• Chú ý biển “Transfer” hoặc “乗換” (Norikae) và làm theo hướng dẫn
• Đi theo biển chỉ dẫn có màu sắc và số hiệu của tuyến bạn muốn chuyển đến
• Trong một số trường hợp, bạn có thể cần quẹt vé hoặc thẻ IC khi chuyển giữa các công ty vận hành khác nhau
• Tại các ga lớn, có thể mất 5-10 phút đi bộ để chuyển tuyến

Lời khuyên hữu ích: Tải trước bản đồ ga trung chuyển lớn như Shinjuku, Tokyo, Shibuya để chuẩn bị tốt hơn.

Lưu ý quan trọng để tránh lạc khi đi tàu điện ngầm ở Nhật

Khi tìm hiểu cách đi tàu điện ngầm ở Nhật, có một số lưu ý quan trọng giúp bạn tránh bị lạc và có trải nghiệm di chuyển thuận lợi:

• Chú ý giờ hoạt động: Hầu hết các tuyến tàu điện ngầm ở Nhật hoạt động từ khoảng 5:00 sáng đến nửa đêm. Nếu bạn ở lại quá muộn, có thể phải đi taxi về.
• Tránh giờ cao điểm: Giờ cao điểm (khoảng 7:30-9:00 sáng và 17:30-19:00 tối) cực kỳ đông đúc. Nếu có thể, hãy điều chỉnh lịch trình để tránh những khung giờ này.
• Chuẩn bị bản đồ offline: Mạng di động có thể không hoạt động trong các ga ngầm sâu. Tải ứng dụng và bản đồ để sử dụng offline.
• Nhớ số hiệu lối ra: Các ga lớn có nhiều lối ra, đánh số từ 1 đến 20 hoặc hơn. Biết trước bạn cần ra lối nào sẽ tiết kiệm thời gian đáng kể.
• Học một số từ tiếng Nhật cơ bản: Như “入口” (Iriguchi – lối vào), “出口” (Deguchi – lối ra), “乗換” (Norikae – chuyển tuyến) sẽ rất hữu ích.
• Làm quen với ký hiệu JR và các công ty khác: JR (Japan Railways) có biểu tượng hình viên thuốc màu xanh lá, Tokyo Metro có chữ M, Toei Subway có biểu tượng riêng.
• Chuẩn bị tiền mặt: Mặc dù thẻ tín dụng được chấp nhận ở nhiều máy bán vé hiện đại, việc có sẵn tiền mặt vẫn luôn an toàn hơn.

Hệ thống tàu điện ngầm ở Nhật Bản tuy phức tạp nhưng được tổ chức một cách khoa học và hiệu quả. Với hướng dẫn chi tiết về cách đi tàu điện ngầm ở Nhật, hy vọng bạn sẽ cảm thấy tự tin hơn khi sử dụng phương tiện giao thông công cộng tại đất nước Mặt Trời Mọc. Hãy bắt đầu khám phá Nhật Bản từ những hành trình tàu điện ngầm đầy màu sắc và văn minh!

>> Đọc thêm: Cách tra tàu ở Nhật Bản: Top 6 ứng dụng tra tàu ở Nhật tiện lợi nhất